Bina Güçlendirme Nedir, Nasıl Yapılır, Maliyeti Ne Kadardır?

Deprem ülkesi olan Türkiye’de, özellikle 2000 öncesi inşa edilmiş binaların depreme dayanıklılığı büyük bir sorun. Bu binaların tamamının yıkılıp yeniden yapılması ise hem maliyetli hem de zor bir süreç. Bu nedenle bina güçlendirme, deprem riskini azaltmak için tercih edilen bir alternatif. Peki bina güçlendirme nedir, nasıl yapılır, hangi yöntemler kullanılır, her bina güçlendirilebilir mi? İşte bina güçlendirme ile ilgili merak edilen 10 soru ve cevabı.

Bina güçlendirme nedir?

Bina güçlendirme, mevcut binanın taşıyıcı sisteminin deprem etkilerine karşı dayanımını artırmak için yapılan işlemlerdir. Bina güçlendirme, binanın yıkımını gerektirmeden, binanın içinde veya dışında yapılan müdahalelerle gerçekleştirilir. Bina güçlendirmenin amacı, binanın deprem sırasında yıkılmamasını veya en az hasarla atlatmasını sağlamaktır.

Bina güçlendirmede hangi yöntemler kullanılır?

Betonarme binalarda bina güçlendirmede geleneksel ve yenilikçi olmak üzere iki tür yöntem kullanılır. Geleneksel yöntemlerde kolon ve kirişlerin mantolanması, perde duvar ya da çelik çerçeve eklenmesi ve karbon fiber uygulaması gibi işlemler yapılır. Yenilikçi yöntemlerde ise sismik izolatör ve sönümleyiciler kullanılır. Sismik izolatörler binayı yerden ayırarak deprem enerjisini azaltırken, sönümleyiciler binanın salınımını azaltarak deprem kuvvetlerini sınırlandırır.

Her bina güçlendirilebilir mi?

Bina güçlendirmenin mümkün olması için binanın malzeme kalitesinin çok kötü olmaması ve güçlendirme maliyetinin makul olması gerekir. Genel olarak bina güçlendirme maliyeti, binanın yeniden yapım maliyetinin yüzde 40’ından fazla ise o binanın yıkılıp yeniden inşa edilmesi önerilir. Ayrıca binanın durumunu belirlemek için önce detaylı bir performans analizi yapılmalı ve zayıf noktalar tespit edilmelidir.

Bitişik nizam binalar ayrı değerlendirilmeli mi?

Bitişik nizam binalar, deprem anında farklı frekansta salındıkları için birbirine çarpma riskine sahiptir. Eğer kat seviyeleri de farklı ise bu durum çekiçleme etkisi yaratarak kolonlara hasar verebilir ve katların göçmesine neden olabilir. Bu nedenle bitişik nizam binaların güçlendirilmesinde komşu binaların durumu da göz önünde bulundurulmalı ve binalar arasında bir boşluk bırakılmalıdır.

Bina güçlendirme süreci nasıl işler?

Bina güçlendirme süreci, binanın durumunun belirlenmesi, güçlendirme projesinin hazırlanması, belediyeden izin alınması, güçlendirme çalışmasının yapılması ve son kontrollerin yapılması şeklinde ilerler. Bu süreci, güçlendirme çalışmasını yapacak mühendislik firmaları yönetir. Bina sakinleri ise güçlendirme kararı almak, maliyeti karşılamak ve gerekli izinleri vermekle yükümlüdür.

Bina güçlendirme maliyeti ne kadardır?

Bina güçlendirme maliyeti, binanın büyüklüğüne, durumuna, kullanılacak yönteme ve malzemeye göre değişir. Ortalama olarak bina güçlendirme maliyeti, binanın yeniden yapım maliyetinin yüzde 10 ila 40’ı arasında olabilir. Örneğin 100 metrekarelik bir dairenin yeniden yapım maliyeti 300 bin TL ise, bina güçlendirme maliyeti 30 bin ila 120 bin TL arasında olacaktır.

Bina güçlendirmede devlet desteği var mıdır?

Bina güçlendirmede devlet desteği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından sağlanmaktadır. Bakanlık, riskli binaların tespiti ve güçlendirilmesi için kredi faiz desteği vermektedir. Kredi faiz desteği oranı, bina sakinlerinin gelir durumuna göre değişmektedir. Ayrıca bakanlık, riskli alan ilan edilen yerlerde kentsel dönüşüm projeleri kapsamında da bina güçlendirmeye destek vermektedir.

Bina güçlendirmede en etkili yöntem hangisidir?

Bina güçlendirmede en etkili yöntem, binanın durumuna ve ihtiyacına göre değişir. Ancak genel olarak 2000 öncesi inşa edilmiş binalarda en kurtarıcı yöntem perde duvar eklemedir. Çünkü bu binaların en büyük sorunu yatay deplasman yapabilme kabiliyetindeki eksikliktir. Perde duvarlar ise binaya rijitlik kazandırarak deprem kuvvetlerine karşı direnç sağlar.

Bina güçlendirmede izin almak gerekir mi?

Bina güçlendirmede izin almak gerekir. Bina güçlendirme projesi hazırlandıktan sonra belediyeye sunulmalı ve belediyeden onay alınmalıdır. Ayrıca bina sakinlerinin de oy birliği ile güçlendirme kararı alması ve bu kararı noterden onaylatması gerekmektedir. Bina sakinleri arasında anlaşmazlık çıkması durumunda ise mahkeme kararı gerekebilir.

Bina güçlendirmede vergi muafiyeti var mıdır?

Bina güçlendirmede vergi muafiyeti vardır. Bina güçlendirme çalışmaları için harcanan tutarlar gelir vergisi matrahından indirilebilir. Ayrıca bina güçlendirme çalışmalarına ilişkin faturalarda KDV oranı yüzde 1 olarak uygulanır.